Adwokat Nizielska » FIRMA POD LUPĄ POCZTY POLSKIEJ- kontrola obowiązku abonamentowego

Po zniesieniu stanu epidemii przedstawiciele Poczty Polskiej masowo ruszyli w teren, aby skontrolować obowiązek rejestracji radioodbiorników i telewizorów. Jeśli jednak myślisz, że zapukają jedynie do drzwi potencjalnego Kowalskiego - osoby prywatnej, to niestety się mylisz, podobnie jak jeden z moich klientów (właściciel pewnej wypoczynkowej kwatery), który zwrócił się do mnie ostatnio z prośbą o pomoc w postępowaniu administracyjnym wszczętym po przeprowadzonej u niego kontroli.

Podstawa prawna dla abonamentu

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych, opłaty abonamentowe pobiera się w celu umożliwienia realizacji misji publicznej, o której mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2020 r. poz. 805), zwanej dalej „ustawą o radiofonii i telewizji”, przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji.

Za używanie odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych pobiera się opłaty abonamentowe. Odbiornikiem radiofonicznym albo telewizyjnym, w rozumieniu przepisów niniejszej ustawy, jest urządzenie techniczne dostosowane do odbioru programu.

Ustawa nie wskazuje, kto ma obowiązek uiszczenia opłaty (czy tylko osoba fizyczna, czy również przedsiębiorca), dlatego przyjmuje się, że dotyczy on każdego, kto posiada odbiornik radiofoniczny albo telewizyjny. Ustawa przewiduje zwolnienia od opłaty, ale tylko dla określonych kategorii osób.

Co istotne, abonament wyliczany jest w oparciu o zgłoszoną (zarejestrowaną) liczbę odbiorników w danej nieruchomości.

Wysokość miesięcznej opłaty abonamentowej w danym roku kalendarzowym wynosi: 1) za używanie odbiornika radiofonicznego – 5,94 zł; 2) za używanie odbiornika telewizyjnego albo odbiornika radiofonicznego i telewizyjnego – 18,68 zł. Stawki te podlegają corocznej waloryzacji.

Kontrola obowiązku rejestracji odbiorników

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o opłatach abonamentowych kontrolę wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz obowiązku uiszczania opłaty abonamentowej prowadzi Poczta Polska.

I teraz uwaga! Jest to jedyny przepis umożliwiający pocztowcom kontrolę. Zarazem jednak nie istnieją żadne przepisy, które precyzowałyby, jak ma wyglądać taka kontrola. Początkowo sądzono, że kontrolujący powinny postępować zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (obecnie ustawa Prawo przedsiębiorców). Sądy administracyjne rozpatrujące odwołania od decyzji nakładających obowiązek uiszczenia zaległego abonamentu uznały, że przepisy tej ustawy nie stanowią takiej podstawy, ponieważ żaden przepis ustawy o opłatach abonamentowych nie odsyła ani wprost, ani nawet odpowiednio do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wniosek?

Procedura kontroli sama w sobie nie podlega kontroli pod względem prawidłowości, czy zasadności, bo nie ma stosownych przepisów. Czyli teoretycznie kontrolujący mogą robić wszystko... . Nie mają nawet obowiązku zapowiadania się.

Co w takiej sytuacji?

W mojej ocenie ani osoby fizyczne, ani przedsiębiorcy nie mają obowiązku wpuszczania kontrolerów!

Nie wprowadzono bowiem żadnej sankcji prawnej za odmowę przeprowadzenia kontroli. Skoro nie zostanie przeprowadzona kontrola, to nie brak podstaw faktycznych, aby ustalić obowiązek rejestracji odbiorników, czy uiszczenia abonamentu.

Domniemanie używania odbiornika

Aby powstał obowiązek uiszczenia abonamentu, konieczne jest stwierdzenie, że stan odbiornika umożliwia natychmiastowy odbiór programu. W przeciwnym wypadku (jeżeli np. telewizor jest zepsuty), obowiązek taki nie istnieje. Wazne jest też, że jeśli w danym pomieszczeniu znajduje się odbiornik, który nie jest podłączony do prądu (np. jako zbędny sprzęt), to należy przyjąć, że nie spełnia on przesłanki natychmiastowego odbioru programu.

Co w sytuacji, kiedy wpuściłem kontrolera do biura?

Problem kontroli powinien zainteresować przedsiębiorców, którzy do prowadzenia swojej działalności używają radiobodbiorników lub telewizorów. Np. salony fryzjerskie, kosmetyczne, kluby fitness, siłownie, a także właścicieli kwater wypoczynkowych, hosteli i hoteli.

Na co należy zwracać uwagę podczas kontroli:

1. czy kontrolujący przedstawili się, oraz okazali swoją legitymację. Można poprosić o umożliwienie zrobienia zdjęcia legitymacji, lub przynajmniej spisania jej numeru. Jeżeli kontrolujący odmówią, należy domagać się wpisania tego faktu w protokole czynności.

2. czy kontrolujący chcą sprawdzać wszystkie pomieszczenia, czy tylko wybrane. Jeśli np. ktoś wynajmuje pokoje gościnne, przy czym telewizory ma tylko w pięciu pokojach, a w pozostałych już nie (np. z uwagi na inny standard), to należy poinformować o tym fakcie kontrolujących. To samo dotyczy sytuacji, jeśli akurat przeprowadzamy remont, i dopiero planujemy zakup sprzętu. Każdą z takich okoliczności należy zaprotokołować, ponieważ ma ona znaczenie dla ustalenia opłaty abonamentowej.

3. dokładnie sprawdzamy treść protokołu kontroli. Jeżeli sa tam nieścisłości, albo brakuje jakichś informacji, to należy je uzupełnić. Później może być to problematyczne. Protokół ma rangę dokumentu urzędowego, którego wiarygodność będzie bardzo trudno obalić.

4. dołączamy wszelkie dokumenty, które mogą mieć znaczenie, np. datę zakupu sprzętu, albo datę jego naprawy.

5. nie zostawiamy dokumentów firmowych w sposób, który umożliwi do nich dostęp osobom kontrolującym.

Kiedy po kontroli okaże się, że używamy odbiorników niezarejestrowanych, to w takiej sytuacji pobiera się opłatę w wysokości stanowiącej trzydziestokrotność miesięcznej opłaty abonamentowej obowiązującej w dniu stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika. Opłata zostanie ustalona w decyzji, na którą przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw łączności, a w dalszym ciągu skarga do sądu administracyjnego.

Warto pamiętać, że przed wydaniem jakiejkolwiek decyzji operator zawiadomi nas o wszczęciu postępowania administracyjnego. W takiej sytuacji mamy możliwość wypowiedzenia się co do przeprowadzonej kontroli, jak również dostęp do materiału dowodowego, w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Ewentualne zastrzeżenia do kontroli można jednak składać nawet wcześniej, bo w terminie 7 dni od dnia jej przeprowadzenia.

Prowadząc biznes musimy być czujni na wiele zmian w obowiązującym prawie. Dzięki obsłudze prawnej jesteś na biężąco z wszelkimi nowelizacjami. A jeśli już wszczęto wobec Ciebie postępowanie, umów się na poradę i porozmawiaj się o swoich możliwościach, oraz na co uważać podczas kontroli (nie tylko abonamentowych). Własny prawnik to już nie luksus, a przywilej każdego świadomego przedsiębiorcy.

Adwokat Nizielska